علایم گاز گرفتگی چیست؟

هر ساله با شروع فصل سرما شاهد خبرهای زیادی مبنی بر گازگرفتگی عده ای از افراد و مرگ آن ها هستیم. این امر معمولا به علت استفاده از بخاری های گاز سوز غیر استاندارد یا مشکل در لوله و درب بخاری رخ می دهد. مسمومت با گاز مونواکسید کربن، کشنده است؛ اما اگر علایم گاز گرفتگی را بشناسید می توانید جان خود و اطرافیانتان را نجات دهید.

گاز گرفتگی چیست؟

گاز گرفتکی یا مسمومیت با گاز مونواکسید کربن هنگامی رخ می دهد که میزان این گاز در جریان خون افزایش یابد. هنگامی که این گاز در هوا وجود داشته باشد، بدن آن را با اکسیژن موجود در گلبول های قرمز جایگزین می کند. این فرایند باعث آسیب بافتی شدید می شود و اگر فرد زود تر متوجه این امر نگردد، سبب مرگ او خواهد شد. این مرگ که به مرگ خاموش نیز معروف است سالانه جان بسیاری از هم وطنان ما را می گیرد.

علایم گاز گرفتگی

علی رغم اینکه گاز گرفتگی باعث مرگ می شود، اگر زودتر متوجه آن شوید، می توانید از آن جلوگیری کنید. ممکن است افراد این علائم را با سرماخوردگی یا آنفولانزا اشتباه بگیرند و گمان کنند به علت سرمای هوا مریض شده اند. علایم گاز گرفتگی شامل موارد زیر است:

سردرد مبهم

شایع ترین نشانه اولیه گازگرفتگی، یک نوع سردرد تنشی است. افرادی که مسمومیت با این گاز را تجربه کرده اند، آن را یک سردرد مبهم و مداوم که در قسمت جلو سر قرار دارد توصیف کرده اند. معمولا سردردها به راحتی نادیده گرفته می شوند؛ اما اگر در یک محیط ثابت و بسته مانند خانه، محل کار یا خودرو با آن مواجه شدید، آن را جدی بگیرید.

ضعف عضلانی

هنگامی که مونواکسید کربن جای اکسیژن را در خون می گیرد، مرگ سلول ها رخ می دهد که منجر به ضعف عضلانی می شود. این شرایط ممکن است خود را هنگام انجام فعالیت های روزانه بیشتر نشان دهد.

سرگیجه

یکی دیگر از علائم هشداردهنده مسمومیت با گاز مونواکسید کربن، سرگیجه است. در موارد شدید، اگر مونواکسید کربن زیادی تنفس شده باشد، ممکن است باعث از بین رفتن هوشیاری و غش کردن شود.

گیجی

گیجی یکی از علایم گاز گرفتگی است. اگر مونواکسید کربن در خون جمع شود، ممکن است توانایی فرد برای تفکر را تحت تاثیر قرار دهد. این امر منجر به سردرگمی، مشکلات حافظه، توهم و اختلال در قضاوت می شود.

خواب آلودگی

یکی دیگر از علایم گاز گرفتگی، احساس خواب آلودگی در فرد است. ممکن است افراد این نشانه را جدی نگیرند و به عنوان یک عامل نگران کننده به آن اهمیت ندهند. در نتیجه ممکن است با خوابیدن و تداوم تنفس گاز مونواکسید کربن دچار مسمومیت شده و جان خود را از دست بدهند.

تنگی نفس

هنگام اجتماع مونواکسید کربن در خون ممکن است فرد دچار تنگی نفس شود. این احساس ممکن است با احساس فشار و درد در قفسه سینه و تپش قلب همراه باشد.

حالت تهوع یا استفراغ

یکی دیگر از علایم گاز گرفتگی که به علائم آنفولانزا شباهت دارد، حالت تهوع، استفراغ و احساس خستگی است. البته بر خلاف آنفولانزا در مسمومیت با این گاز، فرد دچار تب نمی شود. اگر چند نفر در خانه به طور همزمان دچار این علائم هستند، لازم است آن را جدی بگیرند.

تاری دید

در گاز گرفتگی مغز دچار کمبود اکسیژن شده و تاری دید برای فرد رخ می دهد. البته این نشانه تنها در مواد شدید تجمع گاز مونواکسید کربن رخ می دهد.

تشنج

در موارد شدید، گازگرفتگی ممکن است با تشنج همراه شود و از آنجایی که تشنج ها معمولا در شرایط نزدیک به مرگ رخ می دهد، باید هرچه سریع تر کمک پزشکی در اختیار فرد قرار بگیرد.

عوارض گاز گرفتگی

با توجه به درجه و مدت زمانی که فرد در معرض گاز مونواکسید کربن قرار می گیرد، دچار این عوارض می شود:

• آسیب دائمی بافت مغز
• مشکلات قلبی
• سقط جنین در افراد باردار
• مرگ

پیشگیری از گاز گرفتگی

با توجه به اینکه اکثر افراد هنگامی که خواب هستند، دچار گاز گرفتگی می شوند بهتر است با پیشگیری از گاز گرفتگی به حفظ جان خود و عزیزانتان کمک کنید. نکاتی که لازم است رعایت کنید شامل این موارد است:

دستگاه تشخیص گاز مونواکسید کربن نصب کنید!

دستگاه های تشخیص گاز مونواکسید کربن را می توانید به آسانی تهیه و آن ها را در راهروها و نزدیکی اتاق خواب ها نصب کنید. دو بار در سال لازم است باتری این دستگاه ها چک شود. اگر زنگ این دستگاه ها به صدا درآمد، محیط را ترک کرده و با اورژانس یا آتش نشانی تماس بگیرید.

ایمنی دودکش ها را چک کنید!

هنگام خرید یا اجاره منزل، حتما ایمنی آن را با کمک متخصصین این امر بررسی کنید. همچنین با آغاز فصل سرما، پیش از راه اندازی بخاری حتما دودکش و لوله بخاری را چک کنید تا مسدود نباشد. نکات دیگری که باید در رابطه با دودکش ها بدانید شامل این موارد است:

• استفاده چند وسیله دودکشی از یک دودکش کار خطرناکی است.
• از لوله های انعطاف پذیر (آکاردئونی) برای دودکش استفاده نکنید.
• ارتفاع دودکش نسبت به وسیله گرمایشی نباید از سه متر کمتر باشد. ارتفاع آن از سطح بام نیز از یک متر بیشتر نشود.
• از لوله های فرسوده برای دودکش استفاده نکنید.
• قطعات لوله های دودکش باید به صورت محکم به یکدیگر متصل شوند؛ هرگونه ضعف در اتصال آن باعث عوارض جبران ناپذیری خواهد شد.
• شیب لوله های دودکش نباید به سمت پایین باشد.
• عبور لوله دودکش از داخل سقف کاذب حمام و فضاهای دیگر ممنوع است.
• از درز انقطاع ساختمان به عنوان دودکش استفاده نکنید.
• نصب کلاهک H در انتهای دودکش را جدی بگیرید.

از اجاق گاز و پیک نیک برای گرما استفاده نکنید!

هرگز از اجاق گاز یا پیک نیک در فضاهای بسته برای گرمایش استفاده نکنید. این کار خطر گاز گرفتگی را به شدت افزایش می دهد. همچنین استفاده از بخاری های بدون دودکش در فضاهای بسته کار خطرناکی است.

شعله بخاری را چک کنید!

شعله بخاری و دیگر وسایل گرمایشی باید به رنگ آبی باشد. رنگ زرد شعله باید به کمک متخصصین تبدیل به آبی شود. البته باید توجه داشته باشید که این امر به تنهایی سلامت دودکش را نشان نمی دهد و دمای آن را نیز باید چک کنید. لوله بخاری در هنگام استفاده حتما باید داغ باشد؛ سردی آن نشانه انتشار گاز مونواکسید کربن است.

دیگر مواردی که لازم است برای پیشگیری از گازگرفتگی رعایت کنید شامل این موارد است:

• نزدیک بخاری نخوابید و حدود 5.1 متر از آن فاصله بگیرید.
• هنگام خواب از شومینه استفاده نکنید.
• داخل فضای حمام از آبگرمکن استفاده نکنید.

سخن پایانی

گاز گرفتگی یا مسمومیت با گاز مونواکسید کربن جزو مسائلی است که در فصل سرما اخبار آن زیاد شنیده می شود. این اتفاق زمانی رخ می دهد که این گاز جای اکسیژن را در خون بگیرد. با وجود اینکه این مسئله منجر به مرگ می شود، اما با شناخت علایم گاز گرفتگی می توان جلوی این مرگ خاموش را گرفت. همچنین با رعایت نکات ایمنی مانند استفاده از دودکش و درب بخاری با کیفیت از این اتفاق جلوگیری نمایید. شما می توانید درب بخاری و انواع دریچه ها را از آپاداناکالا سفارش دهید.

سوالات متداول

گاز گرفتگی چه علائمی دارد؟

علایم گاز گرفتگی شامل سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، تنگی نفس و… است.

راه های پیشگیری از گاز گرفتگی چیست؟

برای پیشگیری از گازگرفتگی لازم است مواردی مانند امنیت دودکش و لوله بخاری، استفاده از دستگاه تشخیص گاز مونواکسید کربن، عدم استفاده از بخاری های بدون دودکش و… را رعایت کنید.